تشخیص

برای شناسایی مشکلات درست نویسی می توان نمونه دیکته های دانش آموزان را از لحاظ لغات نوشته شده با توجه به عواملی نظیر هجی کردن، تلفظ، املای یک هجا،

وارونه نویسی یا تغییر شکل حروف و ضعف مهارتهای بصری، عضلانی و ادراک شنیداری مورد بررسی قرار داد. همچنین می توان بر اساس شش نوع غلط پیش گفته املای دانش آموز را بررسی کرد. روش دیگر آن است که 30 تا 50 کلمه بر مبنای سطح کلاس انتخاب می شود و یک آزمون املا از آن کلمات به عمل می آید. افرادی را که نمرات ضعیف آنها 20% پایین ترین افراد کلاس است، نادرست نویس نامند ( فریار و رخشان، 1363).

راهبردهای آموزشی درست نویسی

به طور کلی در این مورد ابتدا باید رفتارهای ورودی ( پیش نیاز) برای نوشتن را به شرح زیر تقویت کرد:

1- ادراک شنیداری و حافظه اصوات:

برای مثال از کودک بخواهید که با شنیدن کلمه سرما بگوید کدامیک از کلمات بام، ماشین، سراوان و کتاب مثل کلمه اول ( سر) شروع می شود. می توان از کودک خواست کلماتی را که مثلا با آن خاتمه یافته است، از میان کلمات تهران، شیراز، بادنجان، خیار، تابان و... پیدا کند. همچنین می توان از کودک خواست کلماتی را که می شنود تکرار کند و تصویر کلمه را از میان کلمات انتخاب کند. دادن دستورهای متوالی، در تقویت حافظه توالی شنیداری بسیار مهم است.

2- ادراک بصری و حافظه حروف:

با این مهارتها، کودک در نگه داری تصویر کلمه در ذهن خود توانا می شود. برای مثال می توان از کودک خواست تصویر آدمی را که یک گوش ندارد، یا گربه ای را که یک پا ندارد و ... را از میان تصاویر کامل پیدا کند، یت نقص تصویر را بیان کند و یا تفاوتهای ک- گ- ط- ظ- ص- ض و... را بگوید. جور کردن، گروه بندی و طبقه بندی کلمات مشابه نیز سبب تقویت مهارتهای درست نویسی می شود.

3- تقویت مهارتهای حرکتی:

بریدن حروف و یا اشکال با قیچی، رنگ آمیزی اشکال مختلف و کپی کردن حروف یا طرحهای ظریف، هماهنگی چشم و دست و مهارتهای حرکتی ظریف را که پیش نیاز ضروری برای صحیح نویسی است، تقویت می کند.

پس از تقویت این پیش نیازها که می توانند به شیوه های مختلف توسط اولیا و مربیان طراحی و اجرا شوند، می توان از روشهای زیر برای آموزش درست نویسی استفاده کرد:

الف: روش حذف تدریجی

در این روش کلمات و یا حروفی را که کودک در نوشتن آنها مشکل دارد، به صورت نقطه چین می نویسند و سپس از کودک می خواهند که این نقطه ها را به هم وصل کند.

ب: روش ترسیم با کاهش

در این روش، یک کلمه را می نویسیم، سپس از کودک می خواهیم عین آن را بنویسد. آن گاه قسمت اول کلمه را می نویسیم و کودک باید آن را کامل کند و در مراحل بعدی قسمت بیشتری حذف می گردد تا بالاخره جزء نامشخصی از کلمه باقی بماند.

مرحله اول: خواب – خواب

مرحله دوم: واب- خواب

مرحله سوم: اب- خواب

مرحله چهارم: ب- خواب

روشهای دیگری نیز وجود دارند که تاکیدشان بر تقویت مسیرهای حسی، بینایی، شنوایی، حرکتی و لامسه است.

ج: روش گراهام ومیلر ( 1980)

1- الگو سازی: معلم شکل صحیح حروف و کلمات را می نویسد. دانش آموز باید به تعداد، نظم و جهت آنها توجه کند.

2- توجه به رابطه های مشابه: دانش آموز باید به حروف و کلماتی که از لحاظ نوشتاری مشابه هستند، توجه کند.

3- نشانه های فیزیکی: از فلشها و نقطه های رنگی برای مشخص کردن شکل حروف می توان استفاده کرد. حتی معلم می تواند کودک را از طریق شکل دادن حرکات دستش هدایت کند.

4- کپی کردن: دانش آموز حروف و یا کلمات را روی کاغذ یا ماسه نرم کپی می کند.

5- تکرار حروف به صورت شفاهی: در هنگام نوشتن حروف کلمات، دانش آموز آنها را تکرار می کند:

6- از حفظ نوشتن: دانش آموز کلمه ها را بدون استفاده از نشانه ها می نویسد.

7- تکرار: دانش آموز حروف و یا کلمات را تکرار می کند ( بیان نوشتاری).

8- بازخورد تصحیح کننده: دانش آموز کلمات و حروف غلط را با استفاده از جداول تهیه شده توسط معلم یا راهنماییهای مستقیم معلم اصلاح می کند.

9- تقویت: معلم تقویت متناسب با کودک را فراهم می کند.

د- روش کویز ویکز ( 1982)

این روش بیشتر به خودآموزی مبتنی است و شامل مراحل زیر است:

1- دانش آموز باید با صدای بلند لغت نوشته شده را بخواند.

2- دانش آموز باید اولین حرف کلمه را بگوید.

3- دانش آموز باید حروف هر کلمه را سه بار تکرار کند.

4- دانش آموز وقتی که حروف را تکرار می کند، آنها را می نویسد.

5- گامهای 2 تا 4 برای هر حرف، که به دنبال هم می آیند، تکرار می شود.